۹ مرداد روز ملی اهدای خون
مقدمه ای بر تاریخچه اهدای خون
بهداشتی های عزیز مستحضرید ۲۴ خرداد ماه روز جهانی اهدا کنندگان خون و ۹ مرداد روز ملی اهدای خون در کشور ماست. مراقبین سلامت باز هم با آموزش علمی وعملی مصور و پیام کوتاه با موضوع خون و اهدای خون میتوانند فعالیت نمایند. در مرداد سال ۱۳۵۳ شمسي سازمان انتقال خون ایران با هدف سامان بخشيدن به وضع آشفته خون رساني و به منظور ترویج فرهنگ اهدا، تهيه و تأمين خون و فرآورده های سالم و مطمئن و رایگان برای رفع نياز بيماران نيازمند، به خصوص مبتلایان به تالاسمي، هموفيلي و لوسمي به وجود آمد. از آن تاریخ ، سالروز تأسيس این سازمان در نهم مرداد ماه، به عنوان روز اهدای خون نام گذاری شده است. جمع آوری خون از داوطلبانِ اهدای خون، و آماده سازی آن برای نجات بيماران و مصدومين، ایجاد پایگاه در بيمارستان ها و واحدهای سيار و ثابت جهت تهيه خون، ثبت اطلاعات لازم به منظور دعوت برای اهدای خون به هنگام ضرورت و توزیع خون و فرآورده های آن به مراکز درماني و بيمارستان ها و ….. از جمله کارهای سازمان انتقال خون ایران مي باشد.
طبق گفته کارشناسان، هر فرد بالغ بين ۱۷ تا ۶۵ سال سال با وزن متوسط پنجاه کيلوگرم، حدود پنج و نيم تا شش ليتر خون دارد و با اهدای ۲۵۰ سي سي تا ۴۵۰ سي سي از خون خود، نه تنها سلامتي خود را به مخاطره نمي اندازد،بلکه ضمن کمک به سلامتي خود،نجات بخش زندگي دیگری نيز خواهد شد. اهدای خون همچنين مي تواند در کشف بيماریهای نهفته در اهدا کنندگان خون کاملاً مؤثر باشد. هر فرد سالم مي تواند در هر سال تا چهار بار با فاصله هشت هفته خون اهدا کند.
اهدای خون، اهدای زندگی است را بسیار شنیده اید.
۱۱ سال پیش سازمان جهانی بهداشت، ۱۳ ژوئن (۲۴ خرداد) را به عنوان روز جهانی اهداکنندگان خون معرفی کرد. افرادی که داوطلبانه و صرفا برای نجات زندگی دیگران قدم در مراکز اهدای خون میگذارند و بدون چشمداشتی، با ارزشترین مایع جان خود را هدیه میدهند. شعار کمپین روز جهانی اهداکنندگان خون در سال ۲۰۱۶ این جمله زیبا بود : «ممنون که جانم را نجات میدهی» جمله ای ساده و صمیمی از طرف کسانی که خون می گیرند.
چه کسانی می توانند خون اهدا کنند و چه کسانی نمی توانند خون اهدا کنند؟!
آیا در اهدای خون محدودیت و ممنوعیت دارد یا آزاد است؟!
تمام افراد بین ۱۸ تا ۷۰ سال و سالم میتوانند خون اهدا کنند. افرادی که برای نخستین بار قصد اهدای خون دارند باید کمتر از ۶۰ سال داشته باشند. اهدای پلاسما و پلاکت هم تا ۶۰ سالگی امکان دارد، اما اهدای خون کامل تا ۶۵ یا ۷۰ سالگی هم انجام میشود.افرادی که دچار هپاتیت B یا C یا بیماریهای قابل انتقالی مثل ایدز هستند، نمیتوانند خون اهدا کنند. برای اهدای خون همچنین لازم است حداقل ۵۰ کیلوگرم وزن داشته باشید. در واقع افراد لاغر اندامی که وزنشان کمتر از ۵۰ کیلوگرم است نمیتوانند خون اهدا کنند. خانمهای باردار و افرادی که دچار مشکلاتی از قبیل پرفشاری خون، فشارخون پایین، دیابت، تشنج و کمخونی هستند هم شرایط لازم برای اهدای خون را ندارند. افرادی که واکسن آنفلوآنزا میزنند هم باید بعد از ۴ هفته برای اهدای خون مراجعه کنند.
مهمترین هدف انتقال و اهدای خون در ایران :
تأمين خون و فرآورده های سالم آن با بهترین کيفيت استاندارد مطابق با موازین تعيين شده بين المللي برای بيماران و نيازمندان و همچنين ترویج طب انتقال خون است.
انتقال خون چيست؟
انتقال خون در پزشکي جنبه حياتي دارد و در موارد خاص توسط پزشک معالج تجویز مي گردد.. خون به اجزاء متفاوتي قابل تجزیه است که ممکن است به تنهایي یا به طور کامل در شرایط مختلفي به بيماران تزریق گردد.
اجزاء خون به طور عمده عبارت اند از:
گلبول های قرمز برای کم خوني ها یا خونریزی ها . پلاکت ها برای بيماری های خونریزی دهنده، هنگامي که شمارش پلاکتي کاهش یافته باشد. پلاسما که برای تأمين پروتئين های خون به کار مي رود.
فواید اهدای خون چيست؟
مهمترین فایده اهدای خون، نجات زندگي و کسب رضایت الهي و از فواید دیگر اهدای خون آگاهي از سلامت جسماني مي باشد که از طریق کنترل های زیر انجام مي پذیرد:
*ضربان قلب
*فشار خون
*دمای بدن
*تشخيص کم خوني و نوع گروه خوني.
هنگام اهداء خون ، اهداء کننده باید به سؤالاتي که در مورد وضعيت سلامت پرسيده مي شود پاسخ دهد. این سؤالات برای تشخيص و بررسي اهداء کنندگان پر خطر طرح شده است.
آیا انتقال خون ایمن است؟
سازمان انتقال خون در ایران کليه اهداء کنندگان را مورد بررسي قرار مي دهد تا ایمني اهداء کنندگان و دریافت کنندگان تأمين گردد. تمامي خون های اهداء شده ، در آزمایشگاههای سازمان برای اطمينان از سلامت تحت آزمایشات ذیل قرار مي گيرد :
۱- HIV یا ایدز
۲- هپاتيت B
۳- هپاتيت C
۴- سيفليس
۵- گروه بندی خون
اهداف سازمان انتقال خون به شرح ذیل مي باشد :
مشارکت در مراقبت از بيماران
تأمين خون سالم و کافي
بسيج اهدا کنندگان داوطلب
همکاری با بيمارستان ها در حل مشکلات انتقال خون
گسترش شبکه پایگاههای انتقال خون و…
خدمات سازمان انتقال خون شامل :
جمع آوری و توزیع خون و فرآورده های آن از طریق مراکز اهدا خون در سراسر کشور است. این سازمان تنها مرکز ارائه دهنده خون و فرآورده های خوني به بيمارستان ها و دیگر مراکز درماني است.
حجامت یا اهدای خون؟
اهدا خون و حجامت هر دو خوب است چرا که بدیهی است اهداء خون کاری بسیار پسندیده است اما در پاسخ به اینکه می گویند:
“حجامت قدیمی است و راه جدید آن اهدای خون است” باید ابتدا تفاوت های این دو را دانست و سپس بهترین را قبول نمود.
تفاوت های حجامت با اهدای خون
۱* در حجامت حدود ۵۰ سی سی خون گیری می شود،اما در اهدای خون ۴۵۰ سی سی خون از فرد گرفته می شود.
۲* با اهدای خون، گردش خون بهتر انجام می شود و خون اهدا شده هم مورد استفاده قرار می گیرد، در حالی كه خون حجامت دور ریخته می شود.
۳* طبق تحقیقات آزمایشگاهی خون حجامت به مراتب غلیظ تر و دارای چربی و اوره و ترکیبات زائد بیشتری نسبت به خون وریدی(اهدای خون) بوده است.
۴* محدوده سنی حجامت از بدو تولد تا آخر عمر است،اما سنین مناسب و منحصر اهدای خون فقط بین ۱۸ تا ۵۰ سالگی می باشد.
۵* پشتوانه طبّیِ سنتی، مذهبی و تاریخی حجامت بسیار قوی است و به ۷۰۰۰ سال می رسد. و بیش از ۶۰۰ روایت پیرامون حجامت! مؤید آن است. جالب است بدانید كه پیامبراكرم(ص)، حضرت علی(ع) و امام صادق(ع) این موضوع را متذكر شده اند كه:
“سم از هر كجا وارد بدن شود، از محل حجامت خارج می شود.”
۶* در تحقیقات متعدد و دقیق انجام شده اثرات درمانی حجامت بسیار بیشتر از اهدای خون است. و در درمان حدود ۱۵۰ بیماری موثر و تایید گردیده است ولی تا کنون هیچ خواص درمانی در نتیجه اهدای خون گزارش نشده است.
بر اساس گزارش آزمایشهای انجام شده در بیمارستان لقمان حكیم تهران مشخص شده است که :
الف- میزان كلسترول خون حجامت، ۵/۲ برابر بیشتر از خون اهدایی است و برای كاهش میزان كلسترول خون، انجام حجامت بسیار مفید است.
ب- سم موجود در خون حجامت ۲۳ برابر سم خون وریدی است كه با توجه به فراوانی مسمومیت های غذایی، شیمیایی، آلرژیك و تنفسی كه بر اثر پراكندگی سرب و آلاینده های دیگر در محیط های صنعتی و عمومی و شهرهای بزرگ وجود دارد، حجامت برای مقابله با این تهدیدات جانی كافی است.
و اما باز هم ابتکار همکار هنرمند گیلانی خانم زهرا مجلسی در تهیه تراکت و پیامهای کوتاه مصور یاری بخش آموزشهای مراقبین سلامت در زمینه خون و اهدای خون گردیده است.
چند نمونه از تصاویر و پیامهای جالب را ببینید:
دانلود کلیه تصاویر مناسبتی ۹ مرداد ، روز ملی اهدای خون
فیلم مستند ، انیمیشن و تیزرهای متنوع تبلیغاتی در رابطه با اهدای خون نیز مواد کمک آموزشی مفیدی برای مراقبین سلامت در امر آموزش به دانش آموزان خواهد بود. در اینجا چند نونه از این رسانه ها را ملاحظه می کنید:
کمپین هنرمندان با : ارزش هرچیزی (قطره خون) رو وقتی نداشته باشی به قدر لحظه می فهمی
برنامه آموزشی اهدای خون, اهدای زندگی
مستند جالب سرنوشت خون اهدایی ما
انیمیشن طنز اهدای خون از مجموعه دیرین دیرین
سه تیزر تبلیغاتی جالب از اهدای خون ، اهدای زندگی
رمز فایل فشرده : www.behdashtiha.com
دیدگاه ها