چگونه مراقب سلامت خود باشیم؟
روز جهانی بهداشت ( ۷ آوریل ۲۰۲۴) با شعار “سلامت من، حق من” نامیده شده است. به همین مناسبت و با این بهانه نکاتی با موضوع: چگونه مراقب سلامت خود باشیم؟ در اسن پست قرار داده می شود، امید است که مورد استفاده قرار گیرد.
چگونه مراقب سلامت خود باشیم؟
۱. تنفس عمیق و درست داشته باشیم
تکنیک تنفس عمیق باعث بهبود گردشِ خون و افزایش هوشیاری میشود. اکسیژن اضافیِ جذب شده به مغز و عضلات ما نشاط میدهد و آنها را فعال و سرزنده میکند. همین حالا یک نفس عمیق بکشید. احساس بهتری ندارید؟
۲. تغذیه سالم و مفید داشته باشیم
بدن ما مانند خودرو است و غذا هم سوخت آن. پزشکان و متخصصان تغذیه دو راهکار کلی را توصیه میکنند:
- اول غذاهای طبیعی و مغذی مصرف کنید و تا حد امکان سراغ خوراکیهای فرآوریشده و شیرینیجات نروید.
- دوم رژیم غذایی مناسب خودتان را پیدا کنید. رژیمی که نیازهای جسمی شما را برآورده کند.
۳. آب فراوان بنوشیم
۵۰ تا ۶۵ درصد از بدن ما از آب تشکیل شده است؛ درحالیکه بیش از ۷۰ درصد برخی از اعضای بدن ما مانند مغز، قلب و ریهها آب است! پس نوشیدن ۸ لیوان آب را در روز فراموش نکنیم.
۴. خوب و کافی بخوابیم
از نظر برخی افراد، خوابیدن نشانه ی تنبلی است و نخوابیدن یک ویژگی مثبت به حساب میآید. اما پژوهشهای اخیر ثابت کرده است که خوابیدن به میزان کافی در ارتقای کیفیت زندگی و کار افراد بسیار مؤثر است. پس در خودمراقبتی، خواب کافی را در اولویت قرار دهید.
۵. به پزشک مراجعه کنیم و چکاپ سالانه داشته باشیم
آخرین باری که چکاپ کردهاید کی بوده است؟ چقدر از درد کشیدنتان میگذرد ولی برای درمانش اقدامی نکردهاید؟ خیلی از بیماریها اگر زود تشخیص داده شوند بهراحتی قابلدرماناند و اگر دیر متوجهشان شوید، سخت درمان میشوند. پس تا دیر نشده، نوبت پزشک بگیرید.
۶. شکرگزار باشیم و دعا بخوانیم
برای داشتن زندگی موردعلاقۀ خود، ابتدا باید به زندگی کنونی خودمان عشق بورزیم. پژوهشهای مختلف فواید پرشمار شکرگزاری را روشن کرده است. شکرگذار بودن از سادهترین و در عین حال، قدرتمندترین روشهای خود مراقبتی است.
۷. مکمل های لازم را طبق نظر متخصص تغذیه مصرف کنیم
به کمک پزشکتان مواد مغذی موردنیاز بدنتان را شناسایی و مصرف کنید. کمبود ویتامین و مواد معدنی در بدن باعث بروز بی حالی و کسالت و مشکلات جسمی و روحی میشود. مثلا کمبود ویتامین B12 احتمال بروز اضطراب را بیشتر میکند و کمبود ویتامین D با بسیاری از بیماریها مرتبط است. همیشه کیفیت و تأثیرگذاری مکمل های غذایی را درنظر بگیرید.
۸. عزیزان خود را در آغوش بگیریم
در آغوش گرفتن عزیزانتان یا حتی حیوان خانگیتان باعث افزایش هورمون اکسی توسین (هورمون عشق) و هورمون سروتونین (هورمون شادی و سرخوشی) میشود. تقویت سیستم ایمنی بدن، افزایش عزت نفس، کاهش فشار خون، تعادل دستگاه عصبی و تمدد اعصاب از جمله فواید چند ثانیه در آغوش کسی بودن است.
۹. مدیتیشن کنیم و آرام باشیم
مدیتیشن از متداولترین شکلهای شناختهشدۀ خود مراقبتی است. انواع مدیتیشن را بشناسید و آنها تمرین کنید. شرکت در کلاسهای مدیتیشن در یافتن آرامش درون بسیار مؤثر است.
۱۰. قولنجتان را بگیرید
بدن ما فشارهای عصبی را به شیوههای متعدد و پنهان (از چشم ما) در خود ذخیره میکند. تخلیۀ این فشارها از بدن به شیوههای گوناگون امکانپذیر است مانند انواع ماساژ و درمانهای مبتنی بر مالش استخوانها و ماهیچهها.
۱۱. پیادهروی و ورزش کنیم
همه از تأثیرات پیاده روی بر سلامت و تناسب اندام آگاه هستیم. پیادهروی چه کنْد باشد و چه تند، مهم این است که کفشهای خود را بپوشیم و دستکم روزی نیم ساعت راه برویم. برای ایجاد انگیزه میتوانیم در هنگام پیاده روی موسیقی گوش دهیم یا از ابزارها و نرمافزارهای قدمشمار استفاده کنیم.
۱۲. با کسانی که دوستشان داریم وقت بگذرانیم
زمانی را برای خوشگذرانی با عزیزانتان تعیین کنید. برنامه ریزی کنید که با شریک عاطفیتان شام بیرون بروید یا یک روز را به بازی با کودکان خود اختصاص دهید یا ساعتی کنار دوست صمیمیتان خوش بگذرانید. مطالعات روانشناختی و جامعهشناختی نشان دادهاند افرادی که با اطرافیان خود روابط بهتری برقرار میکنند معمولا بیشتر احساس خوشبختی دارند و شادتر هستند. البته نیازی نیست این ارتباط همیشه چهرهبهچهره باشد؛ گاهی تماس تلفنی هم کافی است!
۱۳. به تعطیلات و سفر برویم
برای خلاصی از روزمرگی های زندگی، زمانی را برای رفتن به مسافرت تعیین کنید.
۱۴. به فعالیتهای مفرح و موردعلاقهمان بپردازیم
آخرین باری که کاری را صرفا برای سرگرمی و نه فایدهاش انجام دادید، کی بوده است؟ با آهنگ موردعلاقهتان برقصید، به تماشای نمایش طنز بروید، بازی کنید، بنویسید یا چیزی را که دوست دارید، برای خودتان بخرید.
۱۵. به خودمان برسیم
موهایتان را اصلاح کنید. ناخنهای خودتان را لاک بزنید. به ظاهر خود برسید و آراسته و تمیز باشید. آراستگی به شما و اطرافیان حس بهتری القا میکند.
۱۶. طبیعتگردی کنیم
پژوهشها نشان داده است گذراندن وقت در طبیعت به کاهش هورمون استرس کمک میکند. طبیعت گردی و دوری از شهر و شلوغیها میتواند انرژی ازدسترفته شما را جبران کند.
۱۷. منفیبافی ممنوع
با افرادی معاشرت کنید که به شما حسوحال خوب بدهند. تا جایی که میشود، از افکار منفی، افراد منفی گرا و موقعیتهایی که حالتان را بد میکند، دوری کنید.
۱۸. حمام کنیم
حمام کردن روزانه یکی از سادهترین و ارزانترین روشها برای سرحال بودن و رفع خستگی جسمی و روحی است.
۱۹. دربارۀ خود تأمل کنیم و خلوت کنیم
هرچندوقت یکبار از روزمرگی فاصله بگیرید و به تأمل و تفکر دربارۀ خودتان بپردازید. موفقیت ها و شکست ها، شناسایی نقاط قوت و ضعف، برنامه ریزی برای آینده و … از مواردی است که میتوان دربارهشان فکر کرد. از دفترچه یا چکلیست برای منظم کردن جریان فکری خود استفاده کنید.
۲۰. غذای روح را فراموش نکنیم
کتابخوانی و یادگیری مهارت های جدید را فراموش نکنید. یادگیری و کسب تجربههای جدید نقش مهمی در ارتقای توانمندیهای شما ایفا میکند. هرچه توانمندتر شوید، احساس خودارزشمندیِ بیشتری دارید و حسوحال بهتری خواهید داشت.
۲۱. به دیگران کمک کنیم
کمک کردن به دیگران فقط برای آنها مفید نیست بلکه به خود ما هم حس بهتری میدهد. با کارهای داوطلبانه و شرکت در فعالیتهای خیریه، به دیگران و خودمان حال خوب هدیه میکنیم.
۲۲. با خودمان کنار بیاییم و سخت نگیریم
خود مراقبتی فقط شامل انجام کارهای خوشحالکننده نیست. گاهی باید به مسائل تلخ و حلنشده هم رسیدگی کنیم، پیش از آنکه دیر شود. باید با آسیبدیدگیهای روحی در گذشته، روابط ناسالم و عقاید محدودکننده روبهرو شوید و آنها را حلوفصل کنید. با روانشناس صحبت کنید. با کسانی که دلتان میخواهد با آنها حرف بزنید ولی به دلایلی مدتهاست از آنها عصبانی هستید، حرف بزنید.
۲۳. ماجراجویی کنیم
خودتان را به چالش بکشید و از حباب آرامشتان خارج شوید. به سفری غیرمنتظره بروید. غذای جدیدی امتحان کنید. اهداف چالشبرانگیز تحصیلی یا شغلی تعیین کنید. موفقیت در چالشهای پیشِرو به شما حس خیلی خوبی میدهد.
۲۴. نظم و ترتیب در زندگی را جدی بگیریم
وقتی به امور زندگی خود رسیدگی و آنها را منظم میکنیم، حس راحتی و آرامش بیشتری داریم. مطالعۀ کتابهایی مانند «تختخوابت را مرتب کن» به ما ایدهها و راهکارهایی برای منظم بودن و منظم کردن جریان زندگی میدهد.
۲۵. روح خود را جلا دهیم
اعتقادات و باورهای شما چیست؟ چه چیزهایی الهامبخش زندگی شما هستند؟ با چیزهایی که میتوانند روحتان را تعالی بخشند، ارتباط بگیرید. مدیتیشن، یوگا، و مطالعات مذهبی و معنوی به شما در این راه کمک میکند.
۲۶. خلاق باشیم
همۀ ما به رشد استعدادها و دنبال کردن علایق خود نیاز داریم. شکوفایی استعدادها فرصتی برای ابرازوجود ماست. بهسراغ فعالیتها و زمینههای موردعلاقۀ خود بروید که در آنها مستعد هستید و آنها را پرورش دهید.
۲۷. با خود روراست و صادق باشیدپم
خودآگاهی و درک نیازهایتان از مهمترین ارکان زندگی شاد و خود مراقبتی است. به ندای درونتان گوش دهید و آنچه را میخواهید، بفهمید. وقتی با خودمان روراست نباشیم، احتمال اینکه استرس و سردرگمی را تجربه کنیم بیشتر است.
۲۸. حد و مرز زندگی خود را مشخص کنیم
این مورد در حفظ روابط بینفردی بسیار مهم است. خطقرمزهای خود را مشخص کنید. وقتی دچار دوگانگی و بلاتکلیفی باشید آسیب خواهید دید. پس در شناخت و تعیین حریم خصوصی خود، چه روحی و چه جسمی، کوشا باشید.
۲۹. گاهی لازم است از مشکلات کنارهگیری کنیم
گرچه فرار کردن از واقعیت های زندگی آسیبزاست اما گاهی اوقات اندکی غفلت از دشواریها و روزمرگیها به بازیابی روحیه شما کمک میکند. غرق شدن در یک رمان یا تماشای یک فیلم یا … . انتخاب با شماست.
۳۰. با خودمان مهربان باشیم و خود را دوست داشته باشیم
طوری با خودتان رفتار کنید که با یک دوستِ نزدیک برخورد میکنید. جوری با خود حرف بزنید که در انگار در حال حرف زدن با معشوقهتان هستید. وقتش شده که این جمله را به خود بگویید: «خیلی کارت درسته!»
چگونه مراقب سلامتی خود باشیم
به مناسبت روز جهانی بهداشت ۲۰۲۴
دیدگاه ها